Studie nr. I en Studie nr. III
Ensemble van twee schilderijen uit de verzameling van Mu.ZEE en MSK Gent: Studie nr. I en Studie nr. III | |
Georges Vantongerloo | |
| 1919 - 1920 | |
| ensemble van twee schilderijen - verschillende materialen en afmetingen | |
| Open in nieuw venster | |
paneel (hout), karton | |
schilderingen | |
| verschillende materialen en afmetingen | |
| cultuurgoederen periode 1914-1945 |
| Verzameling | |
| Artistiek erfgoed | |
| Overheidsbezit | |
| Studie I en Studie III zijn de enige werken in Vlaamse openbare collecties uit de periode dat Vantongerloo nauw betrokken is bij De Stijl (zeldzaam). Behalve Jules Schmalzigaug, die nauw betrokken was bij de futuristische beweging, is Vantongerloo de enige Belg die een prominente rol heeft gespeeld in de historische avant-garde. Vanaf 1914 getuigt zijn werk van een consequente en radicale experimentele intentie die haar gelijke niet kent bij de vooruitstrevende kunstenaars in Vlaanderen (belang voor het collectieve geheugen, artistieke waarde en schakelfunctie). Als balling in Nederland is Vantongerloo vanaf 1917 betrokken bij de avant-garde beweging De Stijl. In november 1918 ondertekent hij mee het manifest van De Stijl. Hij publiceert in het gelijknamige tijdschrift plastisch werk en theoretische teksten waarin hij onder meer een complexe kleurentheorie uiteenzet. Studies nr. I en nr. III horen bij de eerste schilderijen die hij maakt na een reeks geometrisch-abstracte sculpturen. De balling Vantongerloo – van 1914 leeft en werkt hij in het buitenland – is dé ontbrekende schakel in de geschiedenis van de Belgische avant-garde. Pas vanaf de jaren negentig is hij aanwezig in de Vlaamse publieke collecties. Het vroege werk dat tot stand komt in nauw contact met Mondriaan en van Doesburg, geeft mee de richting aan van de geometrisch abstracte tendens in het interbellum (schakelfunctie). Studies I en III zijn duidelijk variaties op hetzelfde experimentele thema. Het formaat van Studie III is bijna exact de helft van dat van Studie I. De vlakverdeling is bijna identiek, op de strook rechtsboven na. Het grote verschil betreft de inkleuring van de vlakken, met vooral opvallend minder groen in Studie III, wat de dieptewerking lijkt te versterken. Waar de andere kunstenaars van De Stijl op dat moment alleen primaire kleuren gebruiken – blauw, rood, geel – werkt Vantongerloo ook met secundaire kleuren zoals groen, oranje, indigo en violet. Zoals veel andere abstracte kunstenaars wil Vantongerloo een beeldtaal ontwikkelen die is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten. Het experiment om met kleur ruimte te scheppen wordt voorgesteld als een bewijs van de juistheid van een complexe theorie waarover hij in conflict komt met de andere leden van De Stijl. Intuïtie en trefzekerheid blijken doorslaggevender dan wetenschap en wiskunde. Beide schilderijen geven samen een bevoorrecht beeld van een belangrijk moment in het oeuvre van Vantongerloo waarin hij zijn opvattingen over kleur omzet in de praktijk (schakelfunctie en artistieke waarde). | |
| nee | |
| Open in nieuw venster | |
| 28 november 2022 | |
| 30 januari 2023 |
| divers | |
| Mu.ZEE - Kunstmuseum aan Zee | |
| Romestraat 11, 8400 Oostende | |
| Open in nieuw venster |
| ||||||||
|
