Aangespoelde vinvis te Egmond
- | |
Anoniem | |
| 1547 | |
| tekening op papier, pen in bruin, gewassen in verschillende kleuren; vrije vertaling van het opschrift op de tekening: "Dit is de afbeelding van de vis die te Egmond is aangespoeld op 5 mei 1547. Van de ogen tot de neus 14 voet lang en van de ogen tot de vin zes voet lang. De vin was 6 voet lang. Van de ene kaak tot de andere 16 voet lang. De kaken waren 10 voet breed. Van de navel tot de staart 25 voet lang. De staart was 26 voet breed. De vis was 75 voet lang. Elke voet van 11 duim. En was dik 38 voet." | |
| Open in nieuw venster | |
waterverf, papier, inkt, Oost-Indische inkt | |
gewassen pentekeningen | |
| h 30.0 x b 81.5 cm | |
| tekeningen 16° eeuw |
| Individueel voorwerp | |
| Cultuurhistorisch erfgoed | |
| Overheidsbezit | |
| Als een zeldzaam vroeg bewaarde voorstelling van een aangespoelde gewone vinvis op groot formaat heeft deze tekening een belangrijke ijkwaarde. Ze werd gebruikt als model voor de afbeelding van een gewone vinvis in het zogenaamde "Walvisboek" (1584) van de Scheveningse jutter Adriaen Coenen (1514-1587), waarin hij zijn belangrijkste vondsten documenteerde in woord en beeld. Dit manuscript uit de Vlaamse Erfgoedbibliotheek is een van de oudste handschriften over walvissen en andere zeedieren uit Noordwest-Europa en werd ook beschermd als topstuk. In een eenvoudige, naïeve tekenstijl geeft de anonieme kunstenaar van deze tekening toch een accuraat beeld van een gewone vinvis. Dit uitzonderlijk los bewaard blad illustreert de werkwijze van Coenen, die een nagenoeg identieke weergave van de vinvis opnam in zijn "Walvisboek". Omdat in zijn tekening niet alle figuren en details zijn overgenomen, kunnen we er van uitgaan dat hij deze tekening in zijn bezit had en kopieerde. Deze ontstaanscontext verleent het blad opnieuw een ijkwaarde. Door de bijhorende tekst heeft de tekening een bijzondere waarde voor het collectieve geheugen: ze verwijst naar het zeldzame moment waarop het zeewezen werd aangetroffen op het strand van Egmond, waar het door plaatselijke monniken werd geïnspecteerd. In de 16de eeuw vonden er slechts twee strandingen van gewone vinvissen plaats in Nederland. | |
| nee | |
| Open in nieuw venster | |
| 27 mei 2021 | |
| 18 juni 2021 |
| PK.OT.00826 | |
| Museum Plantin-Moretus/Prentenkabinet | |
| Vrijdagmarkt 22 23, 2000 Antwerpen | |
| Open in nieuw venster |
|
