Kromstaf van Ename
- | |
Anoniem (onbekende vervaardiger) | |
| 1170 - 1190 | |
| Ivoren uiteinde van de staf van de kloosterabt van de Sint-Salvatorabdij van Ename (kromstaf), aan beide zijden gesculpteerd. Het symboliseerde de macht, de status en de waardigheid van de drager van de staf. Het object is gesneden uit olifantenivoor, een grondstof die symbool staat voor zuiverheid en maagdelijkheid. Elke zijde van staf toont een figuur die op een monster staat, waarvan de kop het einde van de kromming vormt. De levendig uitgebeelde figuren zijn Christus in Majesteit aan de ene zijde (zegenend en met rijksappel) en de dame als bruid van Christus aan de andere zijde. Beide figuren vertrappen het monster - symbool van het kwaad - onder hun voeten. Ook de inscripties op de voluutrand verwijzen naar de uitroeiing van het boze. De twee koperen pinnen tussen de twee figuren zijn het resultaat van een latere reparatie. Samen met de veelvuldige slijtagesporen toont een dergelijke ingreep aan dat de staf lange tijd in gebruik was door een hele reeks abten. | |
| Open in nieuw venster | |
koper, ivoor | |
herdersstaven (kromstaven) | |
| diameter 6.5 cm, diepte 2.2 cm | |
| Archeologie |
| Individueel voorwerp | |
| Archeologisch erfgoed | |
| Overheidsbezit | |
| Dit is een uitermate zeldzaam voorbeeld van romaanse ivoorsnijkunst uit het Scheldebekken. De romaanse ivoorsnijkunst uit deze periode is immers vooral gekend uit Duitsland en Lotharingen. Het ivoren boveneinde van de kromstaf werd in 1995 opgegraven in één van de noordelijke kapellen van de benedictijnse Sint-Salvatorkerk te Ename. Het feit dat de archeologische context van het stuk werd bewaard, maakt het nog zeldzamer. Op basis van stilistische kenmerken wordt de kromstaf gedateerd tussen 1170 en 1190, het laatste kwart van de twaalfde eeuw toen de abdij in een bloeiperiode verkeerde. Uit die periode bestaan vrijwel geen kromstaffen met een dergelijk uitgebreide iconografie en al helemaal niet in Vlaanderen. Het uiteinde van de ivoren kromstaf bezit een ijkwaarde omdat deze in context gevonden werd en de geschiedenis van de Sint-Salvatorabdij goed gedocumenteerd is. Verder bezit het object een bijzondere artistieke waarde, omdat het zeer fijn snijwerk betreft. | |
| nee | |
| Open in nieuw venster | |
| 18 juni 2013 | |
| 19 september 2013 |
| 95/EN/310 | |
| Provinciale Erfgoedsite Ename | |
| Lotharingenstraat 1, 9700 Oudenaarde | |
| Open in nieuw venster |
|
