Obsequium van Jan de Witte

    Beschrijving
    -
    Onbekende vervaardiger
    ca. 1530 - ca. 1540
    Obsequium van Jan de Witte, ca. 1530-ca. 1540, miniaturist omgeving van Simon Bening, boekband uit rode zijde, 24 folio’s, 146 x 96 mm, inv.nr. Ms. 768; één volbladminiatuur, Gents-Brugse randdecoratie, 269 gedecoreerde initialen; In het voorwoord wordt onthuld dat het manuscript hoogstwaarschijnlijk is gecreëerd op initiatief van Nicolaus Bureau (-1551), ter herdenking van Jan de Witte (1475-1540). Jan de Witte, een Brugse geestelijke met een opmerkelijke internationale carrière aan het Spaans-Habsburgse hof, fungeerde als verbindende schakel tussen de Nederlanden en Latijns-Amerika tijdens de vroege koloniale geschiedenis. Daarnaast was hij een mecenas van het humanisme in Brugge. Na zijn toetreding tot het dominicanenklooster van Santo Domingo in Valladolid, op aanraden van zijn ouders die hem naar Spanje hadden gestuurd, werd Jan de Witte, na de dood van Filips de Schone in 1506, de huisleraar van diens dochters, de zussen van de toekomstige keizer Karel V. In 1517, nu als bisschop gewijd, keerde hij terug naar Spanje als lid van het gevolg van Karel V en diens zus Eleonora, de toekomstige koningin van Portugal en Frankrijk. In 1528 werd hij benoemd tot bisschop van Cuba, gevolgd door zijn rol als biechtvader van Eleonora, die inmiddels koningin van Frankrijk was geworden. Na deze periode vestigde hij zich in Brugge, waar het Stadsarchief een gekleurde tekening bezit van zijn residentie, het "Hof van Cuba" aan de Garenmarkt. Jan de Witte omarmde het humanisme en toonde zijn toewijding daaraan in zijn testament van 1540, kort voor zijn overlijden. In dit testament regelde hij onder andere de oprichting van het Collegium Bilingue, een instelling voor de studie en het onderwijs in Grieks, Latijn en theologie, dat fungeerde als tegenhanger van het Leuvense Collegium Trilingue. De "Stichting Cuba", zoals deze fundatie bekend staat, was een unieke instelling voor hoger onderwijs in Brugge, mogelijk gemaakt door de financiële steun van Jan de Witte. Hierdoor konden vooraanstaande humanisten zoals Joris Cassander (1513-1566) en Jacobus Cruquius (gest. 1584) in Brugge openbaar onderwijs verzorgen. Jan de Witte overleed in 1540 en vond zijn laatste rustplaats in het nu vrijwel verdwenen dominicanenklooster van Brugge. Het voorwoord, geschreven door Bureau, is een essentiële en unieke getuigenis van de theologische strijd in de Lage Landen. Nicolaus Bureau (overleden Brugge 1551), een franciscaan, hulpbisschop van Doornik en titelvoerend bisschop van Sarepta, speelde een opmerkelijke rol in de theologische debatten van zijn tijd. Als intellectueel en theoloog stond hij bekend als tegenstander van Erasmus. Bureau, die herhaaldelijk in Brugge verbleef, overleed en werd begraven in het nu verdwenen minderbroederklooster in 1551. Het voorwoord van dit manuscript is een origineel werk van Bureau, dat bovendien in geen enkel ander exemplaar bewaard is gebleven. Hierin biedt hij een behoudsgezinde katholieke reactie op opkomende protestantse theorieën. Verder bevat het manuscript een bisschoppelijke uitvaartliturgie (obsequium) met voorschriften voor rituelen, gebeden en gezangen bij de laatste zalving en de uitvaart. Vóór de standaardisatie van het Rituale Romanum in 1614 varieerde de uitvaartliturgie op basis van lokale gebruiken.
    Open in nieuw venster
    zijde (textiel)
    Handschrift
    146 x 96 mm
    Verluchte handschriften

    Bescherming

    Bewaarplaats

    Copyright afbeeldingen

    Obsequium van Jan de Witte

    Onbepaald

    Een onbekende fout heeft zich voorgedaan!
    Bij het uitvoeren van uw actie liep er iets mis. Wellicht hebben we iets over het hoofd gezien. Onze excuses hiervoor. Gelieve eerst dit venster te sluiten door rechts vanboven op het kruisje te klikken, en dan uw actie opnieuw proberen uit te voeren.

    Indien dit niet lukt, ververs eerst de pagina en probeer dan uw actie opnieuw. Indien het probleem zich nog steeds voordoet, gelieve ons te contacteren met onderstaande technische informatie.

    Contacteer ons via mail


    Algemene technische informatie over de foutmelding

    Gedetailleerde technische informatie over de foutmelding

    Sessie verlopen na inactiviteit van 600 minuten
    Wanneer u niets doet in uw huidige tab van uw browser voor een periode van 600 minuten, wordt de sessie van uw tab automatisch verlopen.

    Klik op 'Pagina herladen' om terug te gaan naar de pagina waarop u voorheen bezig was.





    Meer informatie

    Sessie verloopt na inactiviteit van 600 minuten (10.0 uur)

    Dit venster werd geactiveerd om en dient om u te waarschuwen dat uw sessie in 5 minuten zal verlopen.

    Wanneer u niets doet in uw huidige tab van uw browser voor een periode van 600 minuten, wordt de sessie van uw tab automatisch verlopen.

    Uw sessie zal verlopen in : minuten.