Gebedenboek van Nicolas Biese en Margaretha Verdebroeck

Beschrijving

Alternatieve titel(s):	-
Vervaardiger(s):	Onbekende vervaardiger
Datering:	1502
Officiële korte beschrijving:	Gebedenboek van Nicolas Biese en Margaretha Verdebroeck, 1502, miniaturist omgeving van Gerard Horenbout, perkament, 113 folio’s, 156 x 112 mm, inv.nr. A2013.103; drie geïllustreerde initialen met volledige architecturale of verluchte randen tegenover drie volbladminiaturen met overeenkomstige volle randen, één volblad heraldische miniatuur, toegevoegde wapenkundige genealogie. De landschappen en overtuigende figuren suggereren een illuminator die beïnvloed is door het werk van Gerard Horenbout, actief als schilder en illuminator in Gent vanaf 1487. De fysieke types en de zachte omtrek van het vrouwelijke doen denken aan zijn werk, maar de kunstenaar van het Biesegetijdenboek gebruikte een zachter kleurenpalet zoals vaak voorkomt in Gentse miniatuurschilderkunst. De aantrekkelijke randen met strooiranden met bloemen, vogels of architecturale tracering zijn typerend voor deze periode van Vlaamse miniatuurschilderkunst, toen manuscripten over heel Europa werden geëxporteerd en ook zorgvuldig werden vervaardigd voor lokale opdrachtgevers zoals Nicolaas Biese en zijn vrouw. De miniaturen zijn zeer individueel en specifiek voor de opdrachtgever, het meest opvallend het wapenschild op fol.1 en het gezin in gebed op f.83v. Aan het begin van het Officie van de Maagd suggereert de ongebruikelijke verplaatsing van de Annunciatie naar de bovenste 'lunette' boven St. Anne een bijzondere devotie, ook te zien in het gedeelte gewijd aan weduwen in de Litanie die wordt aangevoerd door St. Anne. De populariteit van Sint Anna was toegenomen tijdens de 15de eeuw. Het prestigieuze Sint-Annagilde in de kerk van Sint-Niklaas in Gent had de twee hertoginnen, Margaretha van York en Maria van Bourgondië, onder hun leden. De onderwerpen van de miniaturen zijn: een engel die de wapenschilden van Biese en Verdebroek vasthoudt geflankeerd door de toegevoegde wapenschilden van Margareta Sersanders, moeder van Nicolaas I, en van de moeder van Margareta Verdebroeck, boven de toegevoegde datum 1502, f.1 St. Anne troont in een tuin met de Maagd en het Kind Jezus staande voor hen, miniaturen van de heilige Hieronymus en sint Antonius en de Annunciatie erboven, binnen een volle strooirand van bloemen en fruit die overeenkomt met de tegenoverliggende verso waar ook vogels verschijnen, f.24v het Laatste Oordeel met St. Michaël, met een volle strooiborder van bloemen, f.65v Nicolaas Biese en Margareta Verdebroeck met hun kinderen knielend onder een Maagd met Kind in de lucht erboven, met St. Nicholas, Margareta en Gerard, binnen een volle boord van blauwe bloemen op een roze ondergrond met de wapens van Biese en Verdebroeck, f.83v. De onderwerpen van de geïllustreerde initialen zijn: de Doornenkroning, f.17 Koning David in gebed, met een volle strooiborder van bloemen waaronder rozen, viooltjes, een iris, f.66 de Man van Smarten, staande in het graf en zijn wonden tonend tegen een achtergrond van de Instrumenten van de Passie, met een volle randversiering van blauwe bloemen op een roze ondergrond, f.84.
Link naar andere beschrijvingen:	Open in nieuw venster
Materiaal:	perkament
Objecttype:	Handschrift
Afmetingen:	156 x 112 mm
Thema:	Verluchte handschriften

Bescherming

Bewaarplaats