Antifonarium
- | |
Onbekende vervaardiger | |
| 1400 - 1410 | |
| Antifonarium (losse folio), 1400-1410, perkament, 411 x 295 mm, inv.nr. Ms. Stichting van Caloen 10b; Miniaturen/ initialen: Deze losse folio is een belangrijke artistieke getuige. De folio is geïllustreerd met een groot gehistorieerd initiaal A waarin de verrijzenis van Christus wordt uitgebeeld. De gebruikte kleuren van het initiaal A, de nogal stijve figuren en de voorkeur voor rode achtergronden verbinden deze gebedenboekpagina's stilistisch met de 'Ushaw Group', die aan het begin van de 15de eeuw in Brugge actief was. Brugge was in de aanvang van de 15de eeuw het belangrijkste centrum voor de productie van handschriften in de Zuidelijke Nederlanden. De naam 'Ushaw Group' is afgeleid van een getijdenboek in Durham (Usaw College MS 10) met een colofon van de kopiist Johannes Heineman, waarin vermeld staat dat het in Brugge werd geschreven en in januari 1409 voltooid werd. Deze groep kunstenaars was verantwoordelijk voor een groep handschriften die dateert uit ongeveer 1400-1415. De Meesters van de Ushawgroep zijn verwant met de Meesters van de Beaufortheiligen. In de marge van deze folio bevindt zich een geestelijke gekleed in een volledig zwart habijt, ze reciteert of zingt de tekst van boetepsalm 51 van koning David: 'Wees mij genadig, God die liefde bent, van de grenzeloze barmhartigheid.' Aan de onderkant van dit blad is een opvallende margeversiering te vinden: een opgejaagde eenhoorn die zich nestelt in de schoot van een maagd. Aan de linkerkant wordt een jager met twee honden afgebeeld die een konijn, een everzwijn, een hert en gevogelte achtervolgt (aan de rechterkant). In de linker marge zijn verschillende hybride wezens te zien. | |
| - | |
perkament | |
manuscripten, Handschriften | |
| 41.1 x 29.5 cm | |
| Verluchte handschriften |
| Individueel voorwerp | |
| Cultuurhistorisch erfgoed | |
| Overheidsbezit | |
| De miniatuur heeft een bijzondere ijkwaarde. De pre-Eyckiaanse miniatuurschilderkunst was een belangrijk stadium in de ontwikkeling van de Vlaamse schilderkunst en legde de basis voor de realistische en verfijnde stijl die de “Vlaamse Primitieven” zouden introduceren en perfectioneren tijdens de 15de eeuw. De economische en politieke instabiliteit van de 14de eeuw resulteerde in een algemene daling van de productie van handschriften in het graafschap Vlaanderen, wat weerklank vond in de stad Brugge. Echter in het begin van de 15de eeuw met de economische bloei ontstond een artistieke vernieuwing. De verluchter is te situeren in de "Ushaw Group". Deze naam verwijst naar een collectief van verluchters en kunstenaars die in het begin van de 15e eeuw actief in Brugge. De miniatuur is uniek en heeft een belangrijke artistieke waarde: deze groep kunstenaars staat bekend om hun kenmerkende stijl die wordt gekenmerkt door een koel kleurenpalet, ietwat stijve figuren en een voorkeur voor rode achtergronden. De Brugse Verluchters van de Ushaw-groep droegen bij aan een aanzienlijk aantal handschriften dat tussen ongeveer 1400 en 1415 werd geproduceerd. Dit verluchte folio is zeldzaam, ze is afkomstig uit een antifonarium en is groot van formaat met een grote initiaal met de verrijzenis van Christus, een afbeelding van de opdrachtgever en randversieringen die verwijzen naar het Esop iconografie. In Vlaanderen bevind zich geen enkel ander manuscript van de Ushaw groep. Andere handschriften van deze groep bevinden zich in Ushaw College Library. Er zijn handschriften van de "Ushaw Group" te vinden in diverse andere bibliotheken en musea over de hele wereld, waaronder de Koninklijke Bibliotheek van Nederland, het Walters Art Museum in Baltimore, de Pierpont Morgan Library, New York. | |
| nee | |
| Open in nieuw venster | |
| 16 juni 2025 | |
| 26 juni 2025 |
| Ms. Stichting van Caloen 10a | |
| Openbare Bibliotheek Brugge, hoofdbibliotheek Biekorf | |
| Kuipersstraat 3, 8000 Brugge | |
| Open in nieuw venster |
|
