Carmen Paschale
- | |
Caelius Sedulius | |
| 9de - 13de eeuw | |
| Handschrift met een verzameling theologische en literaire werken (zoals Carmen Paschale van Caelius Sedulius), 9de eeuw/12de eeuw/13de eeuw, 76, folio’s, 17 halfbladen, ingekleurde tekeningen, decoratieve initialen, Karolingische minuskel, protogotisch, 246 x 160 mm, inv.nr. ms.17.4; Handschrift ms. 17.4 is een uiterst zeldzaam handschrift. Het eerste deel stamt uit de eerste helft van de 9de eeuw (ff. 1-69), het tweede deel (ff. 70-76) kwam tot stand in de late 12de, vroege 13de eeuw. De teksten zijn geschreven in het Latijn. Enkele glossen zijn opgesteld in het Oudhoogduits. De Carmen Pascale bevat 17 miniaturen en gedecoreerde initialen in continentale en insulaire stijl. Vermoedelijk werd het handschrift vervaardigd in het scriptorium van de kathedraal in Luik. Op fol. 68v verwijst het explicit naar Cuthwine, de bisschop van East Anglia tijdens de vroege 8ste eeuw. De benedictijnenabdij van Saint-Amand in Elnon wordt eveneens gesuggereerd. Dit komt deels door stilistische overeenkomsten met miniaturen in een Apocalyps uit Valenciennes, Bibliothèque municipale, ms. 99, die zich tegen de 12de eeuw in Elnon bevond. | |
| Open in nieuw venster | |
perkament | |
manuscripten, Handschriften | |
| 24.6 x 16.0 cm | |
| Verluchte handschriften |
| Individueel voorwerp | |
| Cultuurhistorisch erfgoed | |
| Overheidsbezit | |
| De Carmen Paschale is een uiterst zeldzaam en uniek handschrift, en het is het op één na oudste verluchte handschrift bewaard in een Vlaamse erfgoedcollectie (na de Codex Eyckensis uit de 10de eeuw, kerkschat Catherinakerk Maaseik). Het handschrift bevat een geïllustreerde bewerking van het leven van Christus, bekend als de Carmen Paschale door de vroeg 5de-eeuwse Romeinse dichter Sedulius. Taalkundig is Sedulius' Carmen Paschale uniek: het probeert de evangeliën te herschrijven in de stijl van klassieke heldendichten, zoals Vergilius' Aeneis. Naast het verhaal van Christus bevat het gedicht ook verschillende verwijzingen naar verhalen uit het Oude Testament. De Carmen Paschale is rijk geïllustreerd en heeft 17 miniaturen in de vorm van ingekleurde pentekeningen. Artistiek is het een belangrijk voorbeeld van de unieke combinatie van continentale en insulaire stijl. Dit kan erop wijzen dat het werd gekopieerd van een vroeg 8ste-eeuws Engels handschrift. Die versie zou dan op haar beurt zijn oorsprong hebben in een Italiaans exemplaar uit de 5de eeuw dat bisschop Cuthwine van Dunwich met zich meebracht van Rome naar Engeland. De Carmen Pascale heeft een bijzondere ijkwaarde als voorbeeld van manuscriptproductie in de context van de kerstening in de 8ste eeuw en de introductie van beeldtaal in de vroegmiddeleeuwse christelijke traditie. | |
| nee | |
| Open in nieuw venster | |
| 16 juni 2025 | |
| 26 juni 2025 |
| ms.17.4 | |
| Museum Plantin-Moretus/Prentenkabinet | |
| Vrijdagmarkt 22 23, 2000 Antwerpen | |
| Open in nieuw venster |
|
