Twee paarden en palfreniers
- | |
Roelant Savery | |
| 1628 | |
| olieverf op paneel, gesigneerd en gedateerd | |
| - | |
olieverf, paneel (hout) | |
schilderingen | |
| 36 cm x 62.5 cm | |
| - |
| Individueel voorwerp | |
| Artistiek erfgoed | |
| Overheidsbezit | |
| ‘Twee paarden en palfreniers’ is een hoogst uitzonderlijk werk zowel binnen het oeuvre van Roelandt Savery, als in de ontwikkeling van het genre van dierenrepresentatie. Hoewel Savery zich aan het Praagse Hof wist te ontwikkelen als één van de pioniers van de Boheemse landschappen, betreft het hier een geconcentreerde nadruk op de twee paarden en hun begeleiders. Een dergelijke nadruk is uniek voor de hoogste kwalitatieve dierschilderkunst van Roelandt Savery (zeldzaam). Omwille van deze focus op de paarden plaatst het werk zich als één van de vroegste geschilderde Noordelijke voorbeelden in een Europese aristocratische traditie van paardenportretten. Een vroeg voorbeeld van deze traditie binnen de Europese kunsthistorische context, zijn de paardenportretten geschilderd in de Salla dei Cavelli van het Palazzo Tè door Giuglio Romano (1526-1528), in opdracht van Federico II Gonzaga. Savery en zijn opdrachtgever Rudolf II plaatsen zich duidelijk binnen eenzelfde ontwikkeling, maar Savery onderscheidt zich daarvan door de toevoeging van exotische elementen zoals de rode ara en de bonte kaketoe, die de paarden flankeren. Ook door een humanistische onderlaag in het werk, met filosofische referenties naar Plato’s ‘Phaedros’, onderscheidt ‘Twee paarden en palfreniers’ zich expliciet van andere dierenportretten. Hierdoor kan het worden gekarakteriseerd binnen een cultuurhistorische context van de humanistische Habsburgse Kunstkammer-traditie. De unieke rol van dit werk binnen het oeuvre van Savery bewerkstelligt een schakelfunctie voor een beter begrip van de andere Boheemse landschappen met dieren in het oeuvre van de schilder. Gezien de humanistische en wetenschappelijke sub-laag aanwezig in dit werk, vormt het een sleutel voor een beter begrip en ruimere cultuurhistorische context van de andere werken. Hierdoor speelt ‘Twee paarden en palfreniers’ een belangrijke rol binnen de ontwikkeling en de veranderende iconografie van het genre van de dierschilderkunst. Daarnaast heeft het werk ook een internationale schakelfunctie als connectie tussen de 16de-eeuwse traditie van Vlaamse dierenschilders en de transitie van dit genre binnen een Boheemse context. De versmelting van paardenportretten zoals die een generatie eerder in de Nederlanden tot stand kwam (bijvoorbeeld de prentenreeks ‘Equile Ioannis Austriaci’ uit 1578 ter documentatie van de paarden van Don Juan van Oostenrijk, naar ontwerp van Johannes Stradanus) met Habsburgse en Boheemse landschapselementen en exotische dieren maakt dat dit werk een intercultureel snijpunt vormt van lokale tradities, binnen een veranderende Europese hofcultuur (schakelfunctie en ijkwaarde). Als hoogkwalitatief gesigneerd en gedateerd werk van Roelandt Savery, geldt ‘Twee paarden en palfreniers’ als een referentiepunt in de toeschrijving van andere dierenschilderijen die worden toegeschreven aan het atelier van Roelandt Savery. Wetenschappelijk gezien geeft het schilderij ook een goed beeld van de wetenschappelijke verhouding tussen cultuur en natuur aan het Boheemse hof. Aangezien de gerepresenteerde paarden identificeerbaar zijn met paarden uit de Praagse stoeterij, en de vogels terug te vinden waren in de Praagse dierentuin, biedt dit werk ook een relevante natuurwetenschappelijke ijkwaarde. Door een geraffineerd spel van kleurencontrasten en een harmonische compositie onderscheidt dit werk zich als dierenportret. Artistiek gezien behoort het werk tot één van de meest uitgelezen voorbeelden van Roelandt Savery als dierenschilder. Met een beperkt palet aan kleuren slaagt de schilder erin om kleine kleurnuances en schakeringen te veruitwendigen. Het beperkte palet wordt fel gecontrasteerd met de toevoeging van de kleurrijke ara linksboven (bijzondere artistieke waarde). | |
| nee | |
| Open in nieuw venster | |
| 27 mei 2024 | |
| 12 juni 2024 |
| MSK/0783 | |
| Abby Kortrijk | |
| Begijnhofpark, 8500 Kortrijk | |
| - |
