Plundering van een dorp
- | |
Roelant Savery | |
| 1604 | |
| olieverf op paneel, gesigneerd en gedateerd | |
| - | |
olieverf, paneel (hout) | |
schilderingen | |
| 48 cm x 69 cm | |
| - |
| Individueel voorwerp | |
| Artistiek erfgoed | |
| Overheidsbezit | |
| Het schilderij ‘Plundering van een dorp’ vormt een grote zeldzaamheid binnen het rijke oeuvre van Roelandt Savery. Als één van de vroegst gedateerd en gesigneerde werken toont het een kunstenaar die inspeelt op de populariteit van de gangbare Breugeliaanse winterlandschappen. Hierdoor vormt het werk een illustratie van een cruciale fase in de artistiek ontwikkeling van Savery als landschapsschilder. Hoewel reeds geschilderd aan het begin van Savery’s periode aan het Praagse hof, is de behandeling van dit specifieke thema een unicum in de totaliteit van het oeuvre van de kunstenaar. Het werk wordt internationaal erkend omwille van de unieke positie die het inneemt in het oeuvre van de schilder. (zeldzaam). Het werk vormt een heldere referentie naar van de woelige periode van de Tachtigjarige Oorlog. Daar waar er in het werk van Pieter Bruegel de Oude soms subtiele referenties werden gemaakt naar het oorlogsgeweld aan het begin van de Spaanse overheersing en de Beeldenstorm (vaak gemaskeerd door een religieuze dominante iconografie), vormt dit bij Savery ondubbelzinnig het hoofdthema van het werk. Hoewel de algemene compositie nog refereert naar Bruegels ‘Kindermoord te Bethlehem’ en ‘Vlucht naar Egypte’, vormt dit werk een humanistisch commentaar op de wetteloosheid en wreedheid van blinde oorlogsvoering, waarmee het als voorloper kan worden beschouwd van andere iconische artistieke kritieken op oorlog, zoals Jacques Callots ‘Les grandes misères de la guerre’ of, Goya’s ‘Los desastres de la guerra’. Omwille van de uitbeelding van levensecht menselijk lijden in tijden van grote politieke en sociale schommelingen vormt dit paneel een essentieel tijdsdocument van een donkere en belangrijke periode in ons collectief geheugen (belang voor het collectieve geheugen). Omwille van de realistische uitbeelding van oorlogsgeweld vormt dit werk een belangrijke schakel in de ontwikkeling van het genre van het winterlandschap, waarbij de religieuze iconografie werd losgelaten ten behoeve van de seculiere thematiek. Het vormt daardoor een connectie tussen de religieuze Breugeliaanse winterlandschappen en de latere seculiere invullingen van dit thema, zoals dit een aantal jaar later bij Hendrick Avercamp tot uiting komt in het Amsterdam van de 17de eeuw. Dit werk speelt daarenboven een unieke rol als enige winterplundering in het oeuvre van Roelandt Savery. Daardoor vormt het werk een belangrijke schakel tussen de Breugeliaanse landschapstraditie (voornamelijk de winterlandschappen) en de latere ontwikkeling van Savery als Boheems landschapsschilder. Het biedt een zeldzame getuigenis van Savery die zich laat leiden door de traditie van zijn leermeester Hans Bol en zijn oudere broer Jacob Savery. Dankzij zijn bekwaamheid in dit genre wist hij zich een plaats te bemachtigen aan het Habsburgse hof van Praag, vanwaar hij zich verder wist te ontwikkelen als schilder van het Boheemse dierenlandschap. Ook tijdens zijn carrière in Praag zal Savery nog sporadisch verwijzen naar deze Breugeliaanse picturale herkomst, maar nergens zo expliciet als in deze dorpsplundering. Het paneel vormt ten slotte een belangrijke geografische schakel tussen de Vlaamse schildertraditie en het Bohemen van Keizer Rudolf II waar Savery werkzaam was tijdens deze periode. Het is een perfecte illustratie van internationale uitstraling van Vlaamse kunstenaars aan buitenlandse hoven. In dit werk zorgde de Kortrijkse schilder voor een assimilatie tussen de Vlaamse winterlandschappen en Boheemse figuurtypes en klederdracht, ter vergroting van de herkenbaarheid en identificatie binnen de Praagse Habsburgse context (schakelfunctie). Het werk biedt inzicht en kennis over de politiek-sociale verhoudingen in de Nederlanden tijdens de 2de helft van de 16de eeuw. Als gesigneerd en gedateerd werk, toont het bovendien de cruciale positie binnen de ontwikkeling van het oeuvre van Roelandt Savery. Het biedt daardoor een onontbeerlijke houvast om de verdere stijlontwikkelingen van de schilder | |
| nee | |
| Open in nieuw venster | |
| 27 mei 2024 | |
| 12 juni 2024 |
| MSK/0051 | |
| Abby Kortrijk | |
| Begijnhofpark, 8500 Kortrijk | |
| - |
|
