Zilver en verguld koper - hoogte 62 cm - Merken: Frans keurmerk 1809–1814 (gehelmde man, keurkamercijfer onleesbaar), tweede gehaltemerk, meesterteken: AI onder en boven punt in staande ruit
Deze unieke boommonstrans is de enige in zijn soort in de Nederlanden. Het uitwerken van een sacramentsmonstrans tot boommonstrans komt zelden voor. In Duitsland en Oostenrijk zijn verschillende voorbeelden bekend, al blijft het een relatief schaars verschijnsel. De vormgeving verwijst in de meeste gevallen, zoals ook bij de Kolomanmonstrans (1752) van de Abdij van Melk of de zogeheten Schleiermonstranz (1710–1714) te Klosterneuburg, naar een uitwendige factor, los van enige eucharistische inspiratie. Als reliekostensorium komt de boomvorm vaker voor, als verwijzing naar een hagiografisch element. Ter vergelijking wordt verwezen naar twee boomvormige reliekhouders van de Heilige Gummarus in de Sint-Gummaruskerk te Lier. De doordachte uitwerking van de boommonstrans die Albert Michiel Jacobs (1775–1851) in 1810 vervaardigde, verhult een interessante combinatie van persoonlijke devotie binnen de context van een institutionele schenking. In 1971 werd de Leuvense Sint-Jozefkerk gesloopt, amper een eeuw nadat ze was gebouwd ter vervanging van de Onze-Lieve-Vrouw ter Koorts. Daarbij was het kerkzilver naar de nieuwe kerk overgebracht. Hoe deze Antwerpse boommonstrans in Leuven terecht kwam, blijft een raadsel. Een inscriptie op de voet, “Door. Gummarius. Beldens. Provinciaal. Der Alexianen. in. Antwerpen; anno 1810,” en de interessante iconografie vertellen daarentegen een boeiend ontstaansverhaal. Gummarus Beldens (1758–1828) was al op vrij jonge leeftijd overste van het Antwerpse klooster van de Broeders Alexianen of Cellebroers geworden. Door zijn inzet en moedig beleid onder het Franse bewind werd hij op 6 augustus 1810 tot provinciaal overste verkozen. Bij die gelegenheid lijkt hij volgens het opschrift de monstrans geschonken te hebben. De iconografie van de boommonstrans is onlosmakelijk met de persoon van Beldens verbonden. De voorstelling van de heilige Augustinus verwijst naar de patroon van de Alexianerorde die de regel van Augustinus volgde. De overige elementen illustreren een bijzondere aandacht voor Beldens’ patroonheilige. De boom en klederdracht van de heilige in het medaillon verwijzen naar diens hagiografie. Op de stam prijkt het schild van het Sint-Gummaruskapittel te Lier, waar de relieken van de heilige sinds eeuwen werden vereerd. Een zeer persoonlijke iconografie maakt van deze boommonstrans een unieke getuige van de perikelen die de Antwerpse Cellebroeders aan het einde van de 18de eeuw onder de bezielde leiding van Gummarus Beldens doorstonden. Het stuk illustreert zowel de schenkingspraktijk van kerkzilver bij bijzondere gelegenheden als de vertaling van persoonlijke devotie in liturgisch edelsmeedwerk. Door die combinatie van betekenislagen krijgt deze boommonstrans van een ongewoon en in de Nederlanden zelfs uitzonderlijk type een grote cultuurhistorische waarde.
Bij het uitvoeren van uw actie liep er iets mis. Wellicht hebben we iets over het hoofd gezien. Onze excuses hiervoor. Gelieve eerst dit venster te sluiten
door rechts vanboven op het kruisje te klikken, en dan uw actie opnieuw proberen uit te voeren.
Indien dit niet lukt, ververs eerst de pagina en probeer dan uw actie opnieuw. Indien het probleem zich nog steeds voordoet, gelieve ons te contacteren met
onderstaande technische informatie.
Algemene technische informatie over de foutmelding
Browser: Amazon CloudFront
IP: 10.176.46.107
Type fout:
Foutmelding:
Gedetailleerde technische informatie over de foutmelding
Sessie verlopen na inactiviteit van 600 minuten
Wanneer u niets doet in uw huidige tab van uw browser voor een periode van 600 minuten, wordt de sessie van uw tab automatisch verlopen.
Klik op 'Pagina herladen' om terug te gaan naar de pagina waarop u voorheen bezig was.
Meer informatie
Om ervoor te zorgen dat u per ongeluk uw scherm niet te lang laat zien aan onbevoegden wanneer uw scherm niet is vergrendeld, en om spaarzaam en
ecologisch verantwoord om te gaan met technische bronnen, is uw huidige sessie na inactiviteit van 600 minuten verlopen en zijn uw
gegevens van uw huidige sessie opnieuw ingesteld.
Soms kan het ook zijn dat er aanpassingen zijn gebeurd aan de toepassing, die een herstart van de toepassing vereiste. Bij het herstarten worden alle
huidige sessies verlopen en is er een nieuwe sessie nodig om verder te kunnen surfen.
Uw huidige sessie is dus verlopen en u kan niet meer verder surfen. Al uw huidige gegevens die u had ingevoerd bent u kwijt. Om ervoor te zorgen dat u niet per
ongeluk ergens anders klikt is het volledige scherm van de toepassing geblokkeerd. Gelieve de pagina te verversen om verder te surfen en het scherm te deblokkeren.
Sessie verloopt na inactiviteit van 600 minuten (10.0 uur)
Dit venster werd geactiveerd om en dient om u te waarschuwen dat uw sessie in 5 minuten zal verlopen.
Wanneer u niets doet in uw huidige tab van uw browser voor een periode van 600 minuten, wordt de sessie van uw tab
automatisch verlopen.