Heilige Anna te Drieën
- | |
onbekende vervaardiger | |
| circa 1425 | |
| De imposant grote Heilige Anna zit op een majestueuze troon, met de gekroonde Maria op haar knie. De stukjes glas, kristal, edelsteen of metaal die Maria’s kroon sierden zijn verdwenen. Maria houdt het naakte Kind op haar schoot tegen door de stof van haar mantel aan te trekken. In de open nissen musiceren engelen. Onderaan links zit een niet-geïdentificeerde knielende vrouw in gebedshouding, wellicht de opdrachtgeefster van het schilderij. In de 18de eeuw werd tegenover haar een geknielde Johannes Fredericus van Brackel, pastoor van Neerlanden aan een lezenaar toegevoegd. Onderaan loopt een witte band met een origineel Latijns opschrift: “Dit altaar is opgericht ter ere van de Heilige Anna moeder van de Heilige Maagd Marie dotatie…“ Het vervolg van de zin ontbreekt daar het paneel aan de onderzijde is ingekort. De rugzijde van het houten paneel is niet beschilderd. Het vertoont een aantal gegraveerde cirkels die met een passer werden getrokken, allicht probeersels voor aureolen. | |
| Open in nieuw venster | |
olieverf, paneel (hout), hout, eikenhout | |
schilderingen | |
| 158.7 x 105.4 x 1 cm | |
| pre-Eyckiaanse panelen |
| Individueel voorwerp | |
| Cultuurhistorisch erfgoed | |
| Bezit kerkfabriek | |
| De Heilige Anna te Drieën is één van de zeer zeldzame panelen uit onze gewesten van de eerste decennia van de vijftiende eeuw. Samen met het Paneel van Kortessem (Brussel, KMSKB-MRBAB) is de Heilige Anna te Drieën één van de grotere panelen uit die periode. Het paneel heeft een bijzondere waarde voor het collectieve geheugen. Het is een unieke getuige van de schilderkunst in Vlaanderen van vóór de gebroeders Van Eyck en andere Vlaamse Primitieven. Het vormt zowel iconografisch, compositorisch als schildertechnisch een zeer belangrijke schakel in de evolutie van de middeleeuwse schilderkunst. De vergulde achtergrond en de compositie met de troon sluiten aan bij de internationale gotiek, terwijl de beschildering te situeren valt in de jaren net vóór de grote innovatie van Ars nova in de vijftiende eeuw. De aandacht voor de weergave van het Kind, de zachtheid in de gezichten en de weergave van een zeker volume in de plooien van de gewaden door een spel van licht en donker wijzen in deze richting. De ijkwaarde van het paneel met de Heilige Anna te Drieën is bijzonder hoog. Technische onderzoek toonde aan welke diverse technieken met pastiglia en inlegwerk voor de reliëfdecoratie van de gouden achtergrond en van de aureolen werden aangewend. Vergelijkingen met zowel schilder- als beeldhouwwerken met reliëfdecoraties zijn hierdoor mogelijk en zullen tot nieuwe inzichten leiden. Ook de studie van de schildertechniek en van de drager, die uit vijf kwartiers gezaagde eikenhouten planken bestaat, verschaft nuttige informatie bij onderzoek van andere kunstwerken uit de vijftiende eeuw. | |
| ja | |
| Open in nieuw venster | |
| 12 december 2022 | |
| 3 februari 2023 |
| objectnummer KIK: 2344 | |
| Heilige Maria Magdalenakerk Neerlanden | |
| Bergstraat 20, 3404 Neerlanden | |
| - |
| ||||||||
|
